Irk Bitig Tam Metni
Türk dilinin en eski (bin yıllık) kitaplarından biri olan IRK BİTİG (ırk bitig) kitabının tam sayfa aslı ve metnidir. Bu kitap Göktürk Alfabesi ile Türkçe yazılıdır.
Kitap 10. yüzyılda yazılmıştır, Çin-Gansu vilayetinde Uygur Türkleri'nin yaşadığı bölgedeki bir mağarada 1907 yılında bulunmuştur ve şu an Londra British Müzesinde korunmaktadır.
Kitabın yazarı; "Pars yılının, ikinci ayının on beşinde (17 Mart 930) Taygün-tan manastırındaki küçük keşiş Burua guruyu (hocayı) işitip (dinleyerek) ağabeyimiz sevgili Sangun İtaçuk için bitidim (yazdım)" der.
Mini sözlük: varmak = gitmek, oğlu = yavrusu, sokuşmak = sokunmak yanaşmak, kamşamak = kımıldamak / kıpırdamak, yarın = gündüz, er = erkek, talım = dövüşcü savaşçı, ozmak = es geçmek, kurtulmak
Kitap sağdan sola doğru okunur, sayfalar sağdan başlar.
Irk Bitig Sayfaları
6. (
oo oo oo)𐱅𐰤: 𐰾𐰃: 𐰢𐰤: 𐰖𐰺𐰣: 𐰚𐰃𐰲𐰀: 𐰞𐱃𐰆𐰣: 𐰇𐰼𐰏𐰃𐰤: 𐰇𐰔𐰀: 𐰆𐰞𐰆𐰺𐰆𐰯𐰣: 𐰢𐰭𐰃𐰠𐰘𐰇𐰼: 𐰢𐰤: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰭𐰠𐰼: 𐰓𐰏𐰇: 𐰆𐰞
Tensi men yarın keçe altun örgin üze olurupan meŋileyür men, ança biliŋler edgü ol
Tensi (Tanrı oğlu) ben, yarın (gündüz) gece altın taht üzerinde oturup keyiflenir ben. Anca bilin, iyi o.
6/7. (
oooo oooo oooo)𐰀𐰞𐰀: 𐱃𐰞𐰍: 𐰖𐰆𐰞: 𐱅𐰭𐰼𐰃: 𐰢𐰤: 𐰖𐰺𐰣: 𐰚𐰃𐰲𐰀: 𐰾𐰇𐰼: 𐰢𐰤: 𐰆𐱃𐰺𐰆: 𐰚𐰃: 𐰖𐰞𐰍: 𐰚𐰃𐰾𐰃: 𐰆𐰍𐰞𐰃𐰣: 𐰽𐰆𐰸𐰆𐰽𐰢𐰃𐰾: 𐰚𐰃𐰾𐰃: 𐰴𐰆𐰺𐰴𐰢𐰃𐰾: 𐰴𐰆𐰺𐰴𐰢𐰀: 𐱅𐰃𐰢𐰾: 𐰴𐰆𐱃: 𐰋𐰃𐰼𐰏𐰘: 𐰢𐰤: 𐱅𐰃𐰢𐰃𐰾: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰭: 𐰓𐰏𐰇: 𐰆𐰞
Ala atlıg yol teŋri men yarın keçe esür men otru eki yılıg kisi oglın sokusmıs kisi korkmıs korkma temis kut bergey men temis, ança biliŋ edgü ol
Ala atlı yol tanrısı ben. yarın (gündüz) gece sürer ben. Karşıda iki yılık (kibar) kişi oğluna sokuşmuş (yanaşmış), kişi korkmuş, korkma demiş, kut vereyim ben demiş. Anca bilin, iyi o.
7/8. (
ooo ooo ooo)𐰞𐱃𐰆𐰣: 𐰴𐰣𐱃𐰞𐰍: 𐱃𐰞𐰢: 𐰴𐰺𐰀: 𐰴𐰆𐰽: 𐰢𐰤: 𐱃𐰣𐰢: 𐱅𐰇𐰾𐰃: 𐱃𐰴𐰃: 𐱅𐰇𐰚𐰀: 𐰢𐰔𐰚𐰤: 𐱃𐰞𐰆𐰖𐰑𐰀: 𐰖𐱃𐰯𐰣: 𐱃𐰯𐰞𐰀𐰑𐰆𐰴𐰢𐰃𐰤: 𐱃𐰆𐱃𐰺: 𐰢𐰤: 𐰾𐰋𐰓𐰜𐰢𐰃𐰤: 𐰘𐰃𐰘𐰇𐰼: 𐰢𐰤: 𐰦𐰍: 𐰚𐰇𐰲𐰠𐰇𐰏: 𐰢𐰤: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰭𐰠𐰼: 𐰓𐰏𐰇: 𐰆𐰞
Altun kanatlıg talım kara kus men tanım tüsi takı tükemezken taluyda yatıpan tapladukumın tutar men sevdükümin yeyür men antag küçlüg men, ança biliŋler edgü ol
Altın kanatlı talım (yırtıcı) kara kuş (kartal) ben. Tenimin tüyü dahi yetişmezken, denizde topladığımı tutar ben, sevdiğimi yerim ben, öyle güçlü ben. Anca bilin, iyi o.
8/9. (
o o o)𐰇𐰼𐰇𐰭: 𐰾𐰼𐰃: 𐱃𐰆𐰍𐰣: 𐰴𐰆𐰽: 𐰢𐰤: 𐰲𐰃𐰣𐱃𐰣: 𐰃𐰍𐰲: 𐰇𐰔𐰀: 𐰆𐰞𐰆𐰺𐰆𐰆𐰯𐰣: 𐰢𐰭𐰃𐰠𐰘𐰇𐰼: 𐰢𐰤: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰭𐰠𐰼
Ürüŋ esri togan kus men çıntan ıgaç üze olurupan meŋileyür men, ança biliŋler
Alaca Doğan kuşu ben. Sandal ağacı üzerine oturup keyiflenir ben. Anca bilin..
9/10. (
oo oooo oo)𐰋𐰏: 𐰼: 𐰖𐰆𐰣𐱃𐰃𐰭𐰺𐰆: 𐰉𐰺𐰢𐰃𐰾: 𐰀𐰴: 𐰋𐰃𐰾𐰃: 𐰴𐰆𐰞𐰆𐰣𐰞𐰀𐰢𐰃𐰾: 𐰞𐱃𐰆𐰣: 𐱃𐰆𐰖𐰆𐰍𐰞𐰆𐰍: 𐰑𐰍𐰺𐰞𐰴: 𐰖𐰺𐰀𐰍𐰖: 𐱅𐰋𐰀𐰾𐰃𐰭𐰼𐰇: 𐰉𐰺𐰢𐰃𐰾: 𐰇𐰼𐰇𐰭: 𐰃𐰤𐰏𐰤𐰃: 𐰉𐰆𐱃𐰆𐰞𐰀𐰢𐰃𐰾: 𐰞𐱃𐰆𐰣: 𐰉𐰆𐰑𐰞𐰞𐰍: 𐰉𐰆𐰍𐰺𐰀𐰞𐰴: 𐰖𐰺𐰀𐰍𐰖: 𐰋𐰃𐰭𐰼𐰇: 𐰚𐰠𐰢𐰃𐰾: 𐰇𐰲𐰇𐰨: 𐰴𐰆𐰨𐰆𐰖𐰃: 𐰆𐰺𐰃𐰞𐰣𐰢𐰃𐰾: 𐰋𐰏𐰠𐰃𐰚: 𐰖𐰺𐰀𐰍𐰖: 𐱅𐰃𐰼: 𐰢𐰭𐰃𐰠𐰃𐰏: 𐰋𐰏: 𐰼: 𐰼𐰢𐰃𐰾: 𐰪𐰃𐰍: 𐰓𐰏𐰇: 𐰆𐰞
Beg er yontıŋaru barmıs ak besi kulunlamıs altun toyuglug adgırlık yaragay tebesiŋerü barmıs ürüŋ ingeni botolamıs altun budlalıg bugralık yaragay eviŋerü kelmis üçünç konçuyı urılanmıs beglik yaragay ter meŋilig beg er ermis añıg edgü ol
Bey er (adam) atlarına varmış, ak kısrağı kulunlamış. Altın damgalı aygırlık yaraşır. Devesine varmış, ak devesi yavrulamış, altın burunluklu buğralık yaraşır. Evine gelmiş, üçüncü eşi oğlan doğurmuş, beylik yaraşır der. Mutlu bey er imiş. Çok iyi o.
10/11. (
oo oo o)𐰑𐰍𐰞𐰃: 𐱃𐰆𐰭𐰆𐰔𐰞𐰃: 𐰀𐰺𐱃: 𐰇𐰔𐰀: 𐰽𐰆𐰸𐰽𐰢𐰃𐰾: 𐰼𐰢𐰃𐰾: 𐰑𐰍𐰭: 𐰴𐰺𐰣𐰃: 𐰖𐰺𐰞𐰢𐰆𐰾: 𐱃𐰆𐰭𐰆𐰔𐰆𐰭: 𐰔𐰃𐰍𐰃: 𐰽𐰃𐰣𐰢𐰃𐰾: 𐱅𐰃𐰼: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰭: 𐰖𐰉𐰞𐰴: 𐰆𐰞
Adıglı toŋuzlı art üze sokusmıs ermis adıgıŋ karnı yarılmıs toŋuzuŋ azıgı sınmıs ter, ança biliŋ yablak ol
Ayılı-domuzlu (ayı ile domuz) bir geçit üzerinde sokuşmuş. Ayının karnı yarılmış, domuzun azı dişleri sınmış (kırılmış) der. Anca bilin, kötü o.
11. (
oo o oo)𐰼: 𐱅𐰼𐰚𐰠𐰘𐰇: 𐰚𐰠𐰃𐰼: 𐰓𐰏𐰇: 𐰾𐰇𐰔: 𐰽𐰉: 𐰠𐱅𐰃: 𐰚𐰠𐰃𐰼: 𐱅𐰃𐰼: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰭𐰠𐰼: 𐰓𐰏𐰇: 𐰆𐰞
Er terkleyü kelir edgü söz sab elti kelir ter, ança biliŋler edgü ol
Er (adam) koşagelir, iyi söz-sav getirir der. Anca bilin, iyi o.
11/12. (
ooo oo o)𐰞𐱃𐰆𐰣: 𐰉𐰽𐰞𐰍: 𐰖𐰃𐰞𐰣: 𐰢𐰤: 𐰞𐱃𐰆𐰣: 𐰴𐰆𐰺𐰆𐰍𐰽𐰴𐰢𐰃𐰤: 𐰴𐰃𐰞𐰲𐰃𐰣: 𐰚𐰾𐰃𐰯𐰤: 𐰇𐰔𐰇𐰢: 𐰖𐰆𐰞: 𐰃𐰤𐱅𐰃𐰤: 𐰉𐰽𐰢𐰃𐰣: 𐰖𐰆𐰞: 𐰋𐰃𐰤𐱅𐰤: 𐱅𐰃𐰼: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰭𐰠𐰼: 𐰖𐰉𐰞𐰴: 𐰆𐰞
Altun baslıg yılan men altun kurugsakımın kılıçın kesipen özümin yol intin basımın yol evintin ter, ança biliŋler yablak ol
Altın başlı yılan ben. Altın kursağımı kılıçla kesip, özümü yol (kopar/çıkar) inimden, başımı yol (kopar) bedenimden der. Anca bilin, kötü o.
12. (
o oo ooo)𐰆𐰞𐰆𐰍: 𐰋: 𐰇𐰼𐱅𐰤𐰢𐰃𐰾: 𐰴𐱃𐰃𐰭𐰀: 𐱅𐰏𐰃: 𐰴𐰞𐰢𐰑𐰸: 𐰋𐰇𐰜𐰃𐰭𐰀: 𐱅𐰏𐰃: 𐰴𐰆𐰑𐰢𐰸: 𐱅𐰃𐰼: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰭𐰠𐰼: 𐰖𐰉𐰞𐰴: 𐰆𐰞
Ulug ev örtenmis katıŋa tegi kalmaduk bükiŋe tegi kodmaduk ter, ança biliŋler yablak ol
Ulu ev yanmış. Katına değin kalmadık köşesine değin koymadık (tamamı yanmış) der. Anca bilin, kötü o.
13. (
ooo oooo oo)𐰾𐰤𐰏𐰤: 𐰉𐰺𐰽: 𐰢𐰤: 𐰴𐰢𐰆𐰽: 𐰀𐰺𐰀: 𐰉𐰽𐰢: 𐰦𐰍: 𐰞𐰯: 𐰢𐰤: 𐰼𐰓𐰢𐰠𐰃𐰏: 𐰢𐰤: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰭𐰠𐰼
Esnegen bars men kamus ara basım antag alp men erdemlig men, ança biliŋler
Esneyen pars ben. Kamışlar arasında başım. Öyle alp ben erdemli ben. Anca bilin..
13. (
ooo oooo oooo)𐰽𐰺𐰍: 𐱃𐰞𐰍: 𐰽𐰉𐰲𐰃: 𐰖𐰔𐰍: 𐱃𐰞𐰍: 𐰖𐰞𐰉𐰲: 𐰓𐰏𐰇: 𐰾𐰇𐰔: 𐰽𐰉: 𐰠𐱅𐰃: 𐰚𐰠𐰃𐰼: 𐱅𐰃𐰼: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰭: 𐰪𐰃𐰍: 𐰓𐰏𐰇: 𐰆𐰞
Sarıg atlıg sabçı yazıg atlıg yalavaç edgü söz sab elti kelir ter, ança biliŋ añıg edgü ol
Sarı atlı savcı (sözcü), koyu atlı yalavaç (elçi) iyi söz getirir der. Anca bilin, çok iyi o.
14. (
ooo oooo ooo)𐰼: 𐰉𐰴𐰀: 𐰉𐰺𐰢𐰃𐰾: 𐱃𐰍𐰑𐰀: 𐰴𐰢𐰞𐰢𐰞𐰾: 𐱅𐰭𐰼𐰃𐰓𐰀: 𐰼𐰚𐰠𐰏: 𐱅𐰃𐰼: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰭𐰠𐰼: 𐰖𐰉𐰔: 𐰆𐰞
Er avka barmıs tagda kamılmıs teŋride erklig ter, ança biliŋler yabız ol
Er (adam) ava varmış (gitmiş). Dağda düşmüş, Tanrıda erklik (kudret)! der. Anca bilin, yavuz (çetin/kötü) o.
14/15. (
oo oooo ooo)𐱅𐰭𐰼𐰃𐰠𐰃𐰏: 𐰴𐰆𐰺𐱃𐰍𐰀: 𐰖𐰆𐰺𐱃𐰀: 𐰴𐰞𐰢𐰃𐰾: 𐰖𐰍𐰞𐰍: 𐰴𐰢𐰃𐰲: 𐰉𐰆𐰞𐰆𐰯𐰣: 𐰖𐰞𐰍𐰖𐰆: 𐱅𐰃𐰼𐰃𐰠𐰢𐰃𐰾: 𐰇𐰠𐰇𐰢𐰓𐰀: 𐰆𐰔𐰢𐰃𐰾: 𐱅𐰃𐰼: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰭𐰠𐰼
Teŋrilig kurtga yurtta kalmıs yaglıg kamıç bulupan yalgayu tirilmis ölümde ozmıs ter, ança biliŋler
Tanrılık (dindar) kadın yurtta (çadırda) kalmış. Yağlı kaşık bulup yalayıp dirilmiş, ölümden ozmuş (kurtulmuş), der. Anca bilin..
15. (
oooo ooo oo)𐰴𐰆𐰔𐰍𐰆𐰣𐰆𐰍: 𐰃𐰍𐰲𐰴𐰀: 𐰉𐰀𐰢𐰃𐰾: 𐰴𐱃𐰍𐱃𐰃: 𐰉𐰀: 𐰓𐰏𐰇𐱅𐰃: 𐰉𐰀: 𐱅𐰃𐰼: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰭𐰠𐰼
Kuzgunug ıgaçka bamıs katıgtı ba edgüti ba ter, ança biliŋler
Kuzgunu ağaca bağlamış. Katıca (sıkı) bağla, iyice bağla, der. Anca bilin..
15/16. (
o oooo o)𐰇𐰔𐰀: 𐱃𐰆𐰢𐰣: 𐱃𐰆𐰺𐰑𐰃: 𐰽𐰺𐰀: 𐱃𐰆𐰔: 𐱃𐰆𐰺𐰑𐰃: 𐰴𐰆𐰽: 𐰆𐰍𐰃: 𐰆𐰲𐰀: 𐰀𐰔𐱃𐰃: 𐰚𐰃𐰘𐰃𐰚: 𐰆𐰍𐰞𐰃: 𐰘𐰇𐰏𐰇𐰼𐰇: 𐰀𐰔𐱃𐰃: 𐰚𐰃𐰾𐰃: 𐰆𐰍𐰞𐰃: 𐰖𐰆𐰺𐰃𐰖𐰆: 𐰀𐰔𐱃𐰃: 𐰖𐰣𐰀: 𐱅𐰭𐰼𐰃: 𐰴𐰆𐱃𐰃𐰣𐱃𐰀: 𐰇𐰲𐰇𐰨: 𐰖𐰃𐰞𐱃𐰀: 𐰴𐰆𐰯: 𐰾𐰤: 𐱅𐰇𐰚𐰠: 𐰚𐰇𐰼𐰇𐰾𐰢𐰾: 𐰴𐰆𐰯: 𐰇𐰏𐰃𐰼𐰼: 𐰾𐰋𐰃𐰤𐰇𐰼: 𐱅𐰃𐰼: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰭𐰠𐰼: 𐰓𐰏𐰇: 𐰆𐰞
Üze tuman turdı asra toz turdı kus oglı uça aztı keyik oglı yügürü aztı kisi oglı yorıyu aztı yana teŋri kutınta üçünç yılta kop esen tükel körüsmis kop ögirer sevinür ter, ança biliŋler edgü ol
Üste duman (sis) durdu, altta toz durdu. Kuş oğlu (yavrusu) uçup azmış (yolunu kaybetmiş), geyik oğlu koşup azmış, kişi oğlu yürüyüp azmış. Yine Tanrı kutunda üçüncü yılda hepsi esen (sağ-salim) görüşmüş. Hepsi övünür sevinir der. Anca bilin, iyi o.
17. (
oooo o oo)𐱃𐰆𐰺𐰸: 𐱃: 𐰾𐰢𐰼𐰃𐱅𐰃: 𐰘𐰃𐰼𐰃𐰤: 𐰇𐰯𐰤: 𐰘𐰇𐰏𐰇𐰼𐰇: 𐰉𐰺𐰢𐰃𐰾: 𐰆𐱃𐰺𐰆: 𐰘𐰃𐰼𐰓𐰀: 𐰆𐰍𐰺𐰃: 𐰽𐰆𐰸𐰆𐰽𐰆𐰯: 𐱃𐰆𐱃𐰆𐰆𐰯𐰣: 𐰢𐰃𐰤𐰢𐰃𐰾: 𐰘𐰃𐰠𐰃𐰭𐰀: 𐰴𐰆𐰑𐰆𐰺𐰽𐰆𐰍 𐰃𐰭𐰣𐰃𐰭𐰀: 𐱅𐰏𐰃: 𐰖𐰍𐰺𐰃𐰯𐰣: 𐰴𐰢𐰽𐰖𐰆: 𐰆𐰢𐰀𐱃𐰃𐰣: 𐱃𐰆𐰺𐰆𐰺: 𐱅𐰃𐰼: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰭: 𐰖𐰉𐰞𐰴: 𐰆𐰞
Toruk at semriti yerin öpen yügürü barmıs otru yerde ogrı sokusup tutupan minmis yeliŋe kudursugınıŋa tegi yagrıpan kamsayu umatın turur ter, ança biliŋ yablak ol
Doruk (zayıf) at semiz yer düşleyip yüğürü (koşa) varmış. Karşı yerde hırsız sokunup tutup binmiş. Yelesinden kuyruğuna değin yaralanıp kımıldayamadan durur der. Anca bilin, kötü o.
18. (
ooo ooo oo)𐰇𐰔𐰠𐰜: 𐱃: 𐰇𐰭: 𐰘𐰃𐰼𐰓𐰀: 𐰺𐰯: 𐰆𐰭𐰆𐰆𐰯: 𐱃𐰆𐰺𐰆: 𐰴𐰞𐰢𐰃𐰾: 𐱅𐰭𐰼𐰃: 𐰚𐰇𐰲𐰃𐰭𐰀: 𐱃𐰍: 𐰇𐰔𐰀: 𐰖𐰆𐰞: 𐰽𐰆𐰉: 𐰆𐰇𐰼𐰇𐰯𐰤: 𐰘𐰃𐰾: 𐰇𐰔𐰀: 𐰖𐰽: 𐰆t: 𐰚𐰇𐰼𐰇𐰯𐰤: 𐰖𐰆𐰺𐰃𐰖𐰆: 𐰉𐰺𐰃𐰯𐰣: 𐰽𐰆𐰉: 𐰃𐰲𐰃𐰯𐰤: 𐰖𐰀𐰽: 𐰘𐰃𐰯𐰤: 𐰇𐰠𐰇𐰢𐰓𐰀: 𐰆𐰔𐰢𐰃𐰾: 𐱅𐰃𐰼: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰭 𐰠𐰼: 𐰓𐰏𐰇: 𐰆𐰞
Özlük at öŋ yerde arıp oŋup turu kalmıs teŋri küçiŋe tag üze yol sub körüpen yıs üze yas ot körüpen yorıyu barıpan sub içipen yas yepen ölümde ozmıs ter, ança biliŋler edgü ol
Özlük (binek) at kurak yerde arıp (argın-yorgun) durakalmış. Tanrı gücüyle dağ üzerinde yol su görüp, bayır üzerinde yaş ot görüp, yürüye varıp, su içip yaş [ot] yiyip ölümden ozmuş der. Anca bilin, iyi o.
19. (
o oooo oo)𐰚𐰼𐰀𐰚𐰇: 𐰃𐰲𐰃: 𐰤𐰀: 𐱅𐰏: 𐰆𐰞: 𐱅𐰇𐰏𐰇𐰤𐰜𐰃: 𐰤𐰀: 𐱅𐰏: 𐰆𐰞: 𐰚𐰇𐰔𐰤𐰜𐰚𐰃: 𐰤𐰀: 𐱅𐰏: 𐰚𐰇𐰼𐰜𐰠𐰇𐰏: 𐰆𐰞: 𐰏𐰤𐰃: 𐰤𐱅𐰏: 𐰤𐱅𐰏: 𐰓𐰏𐰇: 𐰆𐰞: 𐰉𐰍𐰽𐰃: 𐰤𐰀: 𐱅𐰏: 𐰉𐰺: 𐰆𐰞: 𐱅𐰃𐰼: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰭𐰠𐰼: 𐰪𐰃𐰍: 𐰓𐰏𐰇: 𐰆𐰞
Kerekü içi ne teg ol tügünüki ne teg ol köznöki ne teg körüklüg ol egni ne teg edgü ol bagısı ne teg bar ol ter, ança biliŋler añıg edgü ol
Çadırın içi ne gibidir? Tüynüğü (bacası) ne gibi? Penceresi ne de görkemli. Çatısı ne de iyi, bağışı (ipleri) ne de var der. Anca bilin, çok iyi o.
19/20. (
ooo o oooo)𐰀𐰴: 𐱃: 𐰴𐰺𐰽𐰽𐰃𐰣: 𐰇𐰲: 𐰉𐰆𐰞𐰆𐰍𐱃𐰀: 𐱃𐰞𐰆𐰞𐰀𐰯𐰣: 𐰍𐰣𐰴𐰀: 𐰇𐱅𐰇𐰏𐰚𐰀: 𐰃𐰑𐰢𐰃𐰾: 𐱅𐰃𐰼: 𐰴𐰆𐰺𐰴𐰢𐰀: 𐰓𐰏𐰇𐱅𐰃: 𐰇𐱅𐰇𐰤: 𐰖𐰃𐰣𐰢𐰀: 𐰓𐰏𐰇𐱅𐰃: 𐰖𐰞𐰉𐰺: 𐱅𐰃𐰼: 𐰨: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰭: 𐰓𐰏𐰇: 𐰆𐰞
Ak at karsısın üç bolugta talulapan agınka ötügke ıdmıs ter korkma edgüti ötün ayınma edgüti yalvar ter, ança biliŋ edgü ol
Ak at karşısını (rakibini) üç aşamada seçmiş, duaya başlamış der. Korkma, iyice ötün (anlat), ayınma (çekinme), iyice yalvar, der. Anca bilin, iyi o.
20/21. (
ooo oo oo)𐱅𐰃𐱅𐰃𐰼: 𐰉𐰆𐰍𐰺𐰀: 𐰢𐰤: 𐰇𐰼𐰇𐰭: 𐰚𐰇𐰯𐰇𐰚𐰇𐰢𐰃𐰤: 𐰽𐰲𐰺: 𐰢𐰤: 𐰇𐰔𐰀: 𐱅𐰭𐰼𐰃𐰚𐰀: 𐱅𐰏𐰃𐰼: 𐰽𐰺𐰀: 𐰘𐰃𐰼𐰚𐰀: 𐰚𐰃𐰼𐰇𐰼: 𐱅𐰃𐰼: 𐰆𐰑𐰃𐰍𐰢𐰍: 𐰆𐰑𐰍𐰆𐰺: 𐰖𐱃𐰍𐰞𐰃𐰍: 𐱃𐰆𐰺𐰍𐰺𐰆: 𐰖𐰆𐰺𐰃𐰖𐰆𐰺: 𐰢𐰤: 𐰦𐰍: 𐰚𐰇𐰲𐰠𐰇𐰏: 𐰢𐰤: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰭𐰠𐰼: 𐰓𐰏𐰇: 𐰆𐰞
Titir bugra men ürüŋ köpükümin saçar men üze teŋrike tegir asra yerke kirür ter udıgmag odguru yatıglıg turguru yorıyur men antag küçlüg men, ança biliŋler edgü ol
Erkek deve ben. Ak köpüğümü saçar ben. Üstte tanrıya (göğe) değer, altta yere girer[im] der. Uyuyanı uyandıra-uyandıra, yatanı kaldıra-kaldıra yürüyor (yaşıyor) ben. Öyle güçlü ben. Anca bilin, iyi o.
21/22. (
o ooo ooo)𐰴𐰺𐰃: 𐰇𐰯𐰏𐰇𐰚: 𐰖𐰃𐰞: 𐰖𐰺𐰆: 𐰢𐰔𐰴𐰣: 𐱅𐰓𐰃: 𐰇𐰓𐰢𐰭: 𐰚𐰇𐰼𐰢𐰭: 𐰇𐰼𐰚𐱅𐱅𐰭: 𐱅𐰃𐰼: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰭
Karı üpgük yıl yarumazkan etdi üdmeŋ körmeŋ ürkütmeŋ ter, ança biliŋ
Yaşlı çavuşkuşu yıl girmeden (zamansız) öttü. İlgilenmeyin, görmeyin, ürkütmeyin, der. Anca bilin..
22. (
oo o o)𐰆𐰔𐰆𐰣𐱃𐰆𐰣𐰞𐰆𐰍: 𐰚𐰇𐰔𐰭𐰇𐰾𐰃𐰤: 𐰚𐰇𐰠𐰚𐰀: 𐰃𐰲𐰍𐰣𐰢𐰃𐰾: 𐰖𐰺𐰣: 𐰖𐰭𐰺𐰀𐰖𐰆𐰺: 𐰚𐰃𐰲𐰀: 𐰚𐰭𐰼𐰀𐰤𐰇𐰼: 𐱅𐰃𐰼: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰭𐰠𐰼: 𐰢𐰆𐰭𐰞𐰆𐰍: 𐰆𐰞: 𐰪𐰃𐰍: 𐰖𐰉𐰞𐰴: 𐰆𐰞
Uzuntonlug küzŋüsin kölke ıçgınmıs yarın yaŋrayur keçe keŋrenür ter, ança biliŋler muŋlug ol añıg yablak ol
Uzundonlu (kadın) aynasını göle düşürmüş. Yarın (gündüz) mırıldanır, gece sızlanır, der. Anca bilin, kederli o, çok kötü o.
23. (
oo oooo oooo)𐰆𐰍𐰞𐰣: 𐰚𐰚𐰜: 𐱅𐰔𐰚𐰃𐰤: 𐰉𐰆𐰞𐱃𐰃: 𐰲𐰆𐰚: 𐱅𐰃𐰭: 𐰴𐰆𐱃𐰞𐰆𐰍: 𐰉𐰆𐰞𐰔𐰆𐰣: 𐱅𐰃𐰼: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰭𐰠𐰼: 𐰓𐰏𐰇: 𐰆𐰞
Oglan kekük tezekin bultı çekik etiŋ kutlug bolzun ter, ança biliŋler edgü ol
Oğlan kartal tezeğini buldu. Çekik[kuşu] etin kutlu olsun, der. Anca bilin, iyi o.
23/24. (
ooo o ooo)𐱅𐰏𐰠𐰜: 𐰴𐰆𐰞𐰆𐰣: 𐰃𐰼𐰚𐰚: 𐰖𐰆𐰦𐰀: 𐰢𐰃𐰏: 𐱅𐰃𐰠𐰀𐰘𐰇𐰼: 𐰚𐰇𐰤: 𐰆𐰺𐱃𐰆: 𐰘𐰇𐱅𐰇𐰼𐰆𐰯: 𐱅𐰇𐰤: 𐰆𐰺𐱃𐰆: 𐰴𐰣𐱃𐰀: 𐰤𐰏𐰇𐰓𐰀: 𐰉𐰆𐰞𐰍𐰖: 𐰆𐰞: 𐱃𐰃𐰼: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰭𐰠𐰼: 𐰖𐰉𐰔: 𐰆𐰞
Teglök kulun erkek yunta emig tileyür kün ortu yütürüp tün ortu kanta negüde bulgay ol ter, ança biliŋler yabız ol
Kör kulun (tay), erkek atı emmeyi diler, gün ortası (anasını) yitirip dün (gece) ortası ne dek (nasıl) bulacak o? der. Anca bilin, yavuz (çetin/kötü) o.
24. (
ooo o ooo)𐰚𐰃: 𐰇𐰚𐰇𐰔𐰇𐰏: 𐰋𐰃𐰼: 𐰉𐰆𐰴𐰺𐰽𐰃𐰴𐰀: 𐰚𐰇𐰠𐰢𐰾: 𐰴𐰢𐰾𐰖𐰆: 𐰆𐰢𐰀𐱃𐰃𐰣: 𐱃𐰆𐰺𐰆𐰺: 𐱅𐰃𐰼: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰭: 𐰖𐰉𐰞𐰴: 𐰞𐰆
Eki öküzüg bir bokursıka kölmis kamsayu umatın turur ter, ança biliŋ yablak ol
İki öküzü bir sabana koşmuş. Kımıldayamadan durur, der. Anca bilin, kötü o.
24/25. (
o oo oooo)𐱃𐰭: 𐱃𐰭𐰞𐰺𐰑𐰃: 𐰆𐰑𐰆: 𐰘𐰃𐰼: 𐰖𐰺𐰆𐰑𐰃: 𐰆𐰑𐰆: 𐰚𐰇𐰤: 𐱃𐰆𐰍𐰑𐰃: 𐰴𐰢𐰍: 𐰇𐰔𐰀: 𐰖𐰺𐰸: 𐰉𐰆𐰞𐱃𐰃: 𐱅𐰃𐰼: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰭: 𐰓𐰏𐰇: 𐰆𐰞
Taŋ taŋlardı udu yer yarudı udu kün togdı kamag üze yaruk boltı ter, ança biliŋ edgü ol
Tan tanladı, uyuyan yer parladı, uyuyan gün doğdu, herşeyin üzeri parlak oldu, der. Anca bilin, iyi o.
25. (
oo oo oooo)𐰉𐰖: 𐰼: 𐰴𐰆𐰪𐰃: 𐰇𐰼𐰚𐰇𐰯𐰤: 𐰉𐰺𐰢𐰃𐰾: 𐰋𐰇𐰼𐰃𐰚𐰀: 𐰽𐰆𐰸𐰆𐰽𐰢𐰃𐰾: 𐰋𐰇𐰼𐰃: 𐰍𐰔𐰃: 𐰢𐰾𐰃𐰢𐰃𐰾: 𐰾𐰤: 𐱅𐰇𐰜𐰠: 𐰉𐰆𐰞𐰢𐰢𐰃𐰾: 𐱅𐰃𐰼: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰭𐰠𐰼: 𐰓𐰏𐰇: 𐰆𐰞
Bay er koñı ürküpen barmis börike sokusmıs böri agzı emsimis esen tükel bolmıs ter, ança biliŋler edgü ol
Bar er (zengin adam) koyunu ürküp varmış (kaçmış). Börüye (kurta) sokuşmuş. Börü ağzı acımış, esen (sağ-salim) olmuş (kurtulmuş) der. Anca bilin, iyi o.
26. (
o o oo)𐰴𐰣: 𐰆𐰞𐰆𐰺𐰆𐰯𐰣: 𐰆𐰺𐰑𐰆: 𐰖𐰯𐰢𐰃𐰾: 𐰃𐰠𐰃: 𐱃𐰆𐰺𐰢𐰃𐰾: 𐱅𐰇𐰼𐱅: 𐰉𐰆𐰞𐰆𐰭𐱃𐰴𐰃: 𐰓𐰏𐰇𐰾𐰃: 𐰆𐰖𐰆𐰺𐰃: 𐱅𐰃𐰼𐰃𐰠𐰃𐰯𐰤: 𐰢𐰭𐰃𐰠𐰘𐰇𐰼: 𐰋𐰓𐰃𐰔𐰠𐰘𐰇𐰼: 𐱅𐰃𐰼: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰭𐰠𐰼: 𐰓𐰏𐰇: 𐰆𐰞
Kan olurupan ordu yapmıs eli turmıs tört boluŋtakı edgüsi uyurı terilipen meŋileyür bedizleyür ter, ança biliŋler edgü ol
Han [tahta] oturup ordu yapmış (devlet kurmuş). Eli (halkı) durup dört yandan iyisi başarılısı dirilip (toplanıp) eğlenir, bezenir, der. Anca bilin, iyi o.
27/28. (
oo ooo oooo)𐰆𐰖𐰢𐰀: 𐰼: 𐰆𐰍𐰞𐰣𐰃𐰣: 𐰚𐰃𐰾𐰃𐰾𐰃𐰤: 𐱃𐰆𐱃𐰆𐰍: 𐰆𐰺𐰆𐰯𐰣: 𐰆𐰽𐰃𐰲 𐰆𐰽𐰃𐰲: 𐰆𐰖𐰍𐰀𐰞𐰃: 𐰉𐰺𐰢𐰃𐰾: 𐰆𐰍𐰞𐰃𐰣: 𐰴𐰃𐰾𐰃𐰾𐰃𐰤: 𐰆𐱃𐰆𐰔𐰢𐰑𐰸: 𐰖𐰣𐰀: 𐱃𐰆𐰸𐰆𐰔𐰆𐰣: 𐱃𐰆𐰸𐰆𐰔𐰆𐰣: 𐰉𐰆𐰽: 𐰴𐰆𐰪: 𐰆𐱃𐰢𐰃𐰾: 𐰆𐰍𐰞𐰃: 𐰖𐰆𐱃𐰆𐰔𐰃: 𐰴𐰆𐰯: 𐰇𐰏𐰃𐰼𐰼: 𐱅𐰃𐰼: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰭𐰠𐰼: 𐰓𐰏𐰇: 𐰆𐰞
Oyma er oglanın kisisin tutug urupan os iç oygalı barmıs oglın kisisin utuzmadok yana tokuz on bos koñ utmıs oglı yutuzı kop ögirer ter, ança biliŋler edgü ol
Oyma[cı] er oğlunu ailesini tutuk vurup (kapayıp?) [koyunun] içini oymaya varmış. Oğlu ailesi zarar görmemiş, dönünce doksan [başı]boş koyun bulmuş. Oğlu eşi hep övünür, der. Anca bilin, iyi o.
28. (
ooo oo oooo)𐰲𐰃𐰍𐰪: 𐰼: 𐰆𐰍𐰞𐰃: 𐰴𐰔𐰍𐰨𐰴𐰀: 𐰉𐰺𐰢𐰃𐰾: 𐰖𐰆𐰞𐰃: 𐰖𐰺𐰀𐰢𐰃𐰾: 𐰇𐰏𐰃𐰼𐰀: 𐰾𐰋𐰃𐰤𐰇: 𐰚𐰠𐰃𐰼: 𐱅𐰃𐰼: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰭𐰠𐰼: 𐰓𐰏𐰇: 𐰆𐰞
Çıgañ er oglı kazgançka barmıs yolı yaramıs ögire sevinü kelir ter, ança biliŋler edgü ol
Fakir er oğlu [para] kazanmaya varmış. Yolu yaramış (kazanmış). Övüne sevine gelir, der. Anca bilin, iyi o.
28/29. (
oooo oooo o)𐰉𐰺𐰽: 𐰚𐰃𐰘𐰃𐰚: 𐰭𐰚𐰀: 𐰢𐰭𐰚𐰀: 𐰉𐰺𐰢𐰃𐰾: 𐰭𐰃𐰤: 𐰢𐰭𐰃𐰤: 𐰉𐰆𐰞𐰢𐰃𐰾: 𐰉𐰆𐰞𐰆𐰯𐰣: 𐰆𐰖𐰀𐰽𐰃𐰭𐰺𐰆: 𐰇𐰏𐰃𐰼𐰀: 𐰾𐰋𐰃𐰤𐰇: 𐰚𐰠𐰃𐰼: 𐱅𐰃𐰼: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰭: 𐰓𐰏𐰇: 𐰆𐰞
Bars keyik eŋke meŋke barmıs eŋin meŋin bulmıs bulupan uyasıŋaru ögire sevinü kelir ter, ança biliŋ edgü ol
Pars geyik avlamaya varmış. Avını bulmuş. Bulup yuvasına övüne sevine gelir der. Anca bilin, iyi o.
29/30. (
ooo o o)𐰋𐰃𐰼: 𐱃𐰉𐰞𐰴𐰆: 𐰘𐰇𐰔: 𐰉𐰆𐰞𐱃𐰃: 𐰘𐰇𐰔: 𐱃𐰉𐰞𐰴𐰆: 𐰢𐰃𐰭: 𐰉𐰆𐰞𐱃𐰃: 𐰢𐰃𐰭: 𐱃𐰉𐰞𐰴𐰆: 𐱅𐰇𐰢𐰤: 𐰉𐰆𐰞𐱃𐰃: 𐱅𐰃𐰼: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰭𐰠𐰼: 𐰽𐰍𐰃: 𐰉𐰺: 𐰓𐰏𐰇: 𐰆𐰞
Bir tabılku yüz boltı yüz tabılku mıŋ boltı mıŋ tabılku tümen boltı ter, ança biliŋler asıgı bar edgü ol
Bir gül yüz oldu. Yüz gül bin oldu. Bin gül tümen (onbin) oldu der. Anca bilin, faydası var, iyi o.
30. (
oooo oo oooo)𐰚𐰃𐰓𐰃𐰔𐰃𐰏: 𐰽𐰆𐰉𐰴𐰀: 𐰽𐰆𐰸𐰢𐰃𐰾: 𐱃𐰴𐰃: 𐰆𐰺: 𐰴𐱃𐰍𐰑𐰃: 𐰉𐰀: 𐱅𐰃𐰃: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰭𐰠𐰼: 𐰖𐰉𐰞𐰴: 𐰆𐰞
Kidizig subka sokmıs takı ur katıgdı ba ter, ança biliŋler yablak ol
Keçeyi suya sokmuş. Daha vur, katıca (sıkı) bağla!, der. Anca bilin, kötü o.
30/31. (
oooo oooo oo)𐰴𐰣: 𐰾𐰇𐰚𐰀: 𐰉𐰺𐰢𐰃𐰾: 𐰖𐰍𐰃𐰍: 𐰽𐰣𐰨𐰢𐰃𐰾: 𐰚𐰇𐰲𐰇𐰼𐰇: 𐰴𐰆𐰣𐱃𐰆𐰺𐰆: 𐰚𐰠𐰃𐰼: 𐰇𐰔𐰃: 𐰾𐰇𐰾𐰃: 𐰇𐰏𐰃𐰼𐰀: 𐰾𐰋𐰃𐰤𐰇: 𐰆𐰺𐰑𐰆𐰽𐰃𐰭𐰺𐰆: 𐰚𐰠𐰃𐰼: 𐱅𐰃𐰼: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰭𐰠𐰼: 𐰓𐰏𐰇: 𐰆𐰞
Kan süke barmıs yagıg sançmıs köçürü konturu kelir özi süsi ögire sevinü ordusıŋaru kelir ter, ança biliŋler edgü ol
Han savaşa varmış. Yağıyı (düşmanı) saçmış (yenmiş). Göçüre kondura gelir (halkını yerleştirir). Özü ve erleri övüne sevine ordusuna (sarayına) gelir, der. Anca bilin, iyi o.
31/32. (
oooo ooo oooo)𐰼: 𐰾𐰇𐰚𐰀: 𐰉𐰺𐰢𐰃𐰾: 𐰖𐰆𐰞𐱃𐰀: 𐱃𐰃: 𐰺𐰢𐰃𐰾: 𐰼: 𐰴𐰆𐰍𐰆: 𐰴𐰆𐰽𐰴𐰀: 𐰽𐰆𐰴𐰆𐰽𐰢𐰾: 𐰴𐰆𐰍𐰆: 𐰴𐰆𐰽: 𐰴𐰣𐰀𐱃𐰃𐰭𐰀: 𐰆𐰺𐰆𐰯𐰣𐰃𐰣: 𐰴𐰞𐰃𐰖𐰆: 𐰉𐰺𐰃𐰯𐰣: 𐰇𐰏𐰃𐰭𐰀: 𐰴𐰭𐰃𐰭𐰀: 𐱅𐰏𐰇𐰼𐰢𐰃𐰾: 𐰇𐰏𐰃: 𐰴𐰭𐰃: 𐰇𐰏𐰃𐰼𐰼: 𐰾𐰋𐰃𐰤𐰇𐰼: 𐱅𐰃𐰼: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰭𐰠𐰼: 𐰓𐰏𐰇: 𐰆𐰞
Er süke barmıs yolta atı armıs er kugu kuska sokusmıs kugu kus kanatıŋa urupanın kalıyu barıpan ögiŋe kaŋıŋa tegürmis ögi kaŋı ögirer sevinür ter, ança biliŋler edgü ol
Er savaşa varmış. Yolda atı armış (bitkin kalmış). Kuğu kuşa sokuşmuş. Kuğu kuş kanadına vurup (bindirip), ana-babasına götürmüş. Anası babası övünür sevinir, der. Anca bilin, iyi o.
32/33.(
o o oooo)𐰇𐰚𐰇𐰾: 𐱃𐰞𐰍: 𐰇𐰏𐰼𐰨𐰇𐰭: 𐰖𐰆𐰸: 𐰴𐰆𐰉𐰃: 𐱃𐰞𐰍: 𐰴𐰆𐰺𐰴𐰨𐰃𐰭: 𐰖𐰆𐰸: 𐰆𐰲𐰺𐰆𐰍𐰞𐰆𐰍: 𐰴𐰆𐱃𐰆𐰭: 𐰖𐰆𐰸: 𐱅𐰃𐰼: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰭𐰠𐰼: 𐰪𐰃𐰍: 𐰖𐰉𐰞𐰴: 𐰆𐰞
Üküs atlıg ögrünçüŋ yok kovı atlıg korkınçıŋ yok uçruglug kutuŋ yok ter, ança biliŋler añıg yablak ol
İyi adlı (itibar) sevincin yok. Kötü adlı (itibarsızlık) korkun yok. Uçurukluk kutun (bayrak uçuracak mutluluğun) yok, der. Anca bilin, çok kötü o.
33. (
oooo ooo o)𐰋𐰃𐰼: 𐰴𐰺𐰃: 𐰇𐰚𐰇𐰔𐰇𐰏: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰤: 𐰋𐰃𐰲𐰀: 𐰴𐰆𐰢𐰆𐰺𐰽𐰍𐰀: 𐰘𐰃𐰢𐰃𐰾: 𐰴𐰢𐰽𐰖𐰆: 𐰆𐰢𐰀𐱃𐰃𐰣: 𐱃𐰆𐰺𐰆𐰺: 𐱅𐰃𐰼: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰭𐰠𐰼: 𐰖𐰉𐰞𐰴: 𐰆𐰞
Bir karı öküzüg belin biçe kumursga yemis kamsayu umatın turur ter, ança biliŋler yablak ol
Bir yaşlı öküzü, belini biçene [dek] karınca yemiş. Kımıldayamadan durur, der. Anca bilin, kötü o.
34. (
oooo o ooo)𐰴𐰢𐰃𐰽: 𐰀𐰺𐰀: 𐰴𐰞𐰢𐰃𐰾: 𐱅𐰭𐰼𐰃: 𐰆𐰣𐰀𐰢𐰑𐰸: 𐰉𐰃𐰨𐰆: 𐰴𐱃𐰆𐰣: 𐰉𐰆𐰞𐰔𐰆𐰣: 𐱅𐰃𐰼: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰭𐰠𐰼: 𐰓𐰏𐰇: 𐰆𐰞
Kamıs ara kalmıs teŋri onamaduk avınçu katun bolzun ter, ança biliŋler edgü ol
Kamışlar arasında kalmış Tanrının onamadığı köle kadın. Olsun!, der (kabullenir). Anca bilin, iyi o.
34. (
oooo oo oo)𐱃𐰍𐰃𐰍: 𐱅𐰼𐱅𐰼𐰇: 𐰚𐰃𐰾𐰀𐰢𐰃𐰾: 𐰴𐰢𐰽𐰀𐰖𐰆: 𐰆𐰢𐰀𐱃𐰃𐰣: 𐱃𐰆𐰺𐰆𐰺: 𐱅𐰃𐰼: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰭𐰠𐰼: 𐰖𐰉𐰞𐰴: 𐰆𐰞
Tıgıg tertrü kisemis kamsayu umatın turur ter, ança biliŋler yablak ol
Kıratı çapraz kişemiş (kösteklemiş). Kımıldayamadan durur, der. Anca bilin, kötü o.
35. (
o oooo oooo)𐱃𐰞𐰢: 𐰆𐰺𐰃: 𐰖𐰺𐰣𐰲𐰀: 𐰖𐰽𐰃𐰲𐰃𐰤: 𐰖𐰞𐰢: 𐰴𐰖𐰍: 𐰖𐰺𐰀: 𐰆𐰺𐰆𐰆𐰯𐰣: 𐰖𐰞𐰭𐰆𐰽𐰆𐰣: 𐰖𐰆𐰺𐰃𐰖𐰆𐰺: 𐱅𐰃𐰼: 𐰦𐰍: 𐰞𐰯: 𐰼𐰢𐰃𐰾: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰭𐰠𐰼: 𐰓𐰏𐰇: 𐰆𐰞
Talım orı yarınça yasıçın yalım kayag yara urupan yalŋusun yorıyur ter antag alp ermis ança biliŋler edgü ol
Talım genç, okunun ucuyla yalçın kayalara yara vurup (çizip) yalnızın yürüyor, der. Öyle alp imiş. Anca bilin, iyi o.
35/36. (
oooo oo ooo)𐰇𐰼𐰇𐰭: 𐰾𐰼𐰃: 𐰃𐰤𐰏𐰚: 𐰉𐰆𐰔𐰀𐰍𐰆𐰞𐰲𐰃: 𐰉𐰆𐰞𐰢𐰃𐰾: 𐰇𐰠𐰏𐰖: 𐰢𐰤: 𐱅𐰃𐰢𐰾: 𐰇𐰼𐰇𐰭: 𐰾𐰼𐰃: 𐰃𐰼𐰚𐰚: 𐰉𐰆𐰔𐰍𐰆: 𐰚𐰠𐰇𐰼𐰢𐰃𐰾: 𐰃𐰑𐰸𐰞𐰆𐰴: 𐰖𐰺𐰀𐰍𐰖: 𐰇𐰠𐰇𐰏𐰓𐰀: 𐰆𐰔𐰢𐰃𐰾: 𐱅𐰃𐰼: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰭: 𐰓𐰏𐰇: 𐰆𐰞
Ürüŋ esri ingek buzagulaçı bolmıs ölgey men temis ürüŋ esri erkek buzagu kelürmis ıdukluk yaragay ülügde ozmıs ter, ança biliŋ edgü ol
Alaca inek buzağılayacak olmuş. Ölüyorum ben! demiş, alaca erkek buzağı getirmiş (doğurmuş). adaklığa yarar demiş, ölümden ozmuş der. Anca bilin, iyi o.
36/37. (
oooo o oooo)𐰆𐰔𐰆𐰣𐱃𐰆𐰣𐰞𐰆𐰍: 𐰃𐰓𐰃𐰾𐰃𐰤: 𐰖𐰴𐰃𐰣: 𐰴𐰆𐰑𐰆𐰯𐰣: 𐰉𐰺𐰢𐰃𐰾: 𐰖𐰣𐰀: 𐰓𐰏𐰇𐱅𐰃: 𐰽𐰴𐰃𐰣𐰢𐰃𐰾: 𐰃𐰓𐰃𐰾𐰢𐱅𐰀: 𐰖𐰴𐰢𐱃𐰀: 𐰇𐰭𐰃: 𐰴𐰣𐰨𐰀: 𐰉𐰺𐰃𐰺: 𐰢𐰤: 𐱅𐰃𐰼: 𐰖𐰣𐰀: 𐰚𐰠𐰢𐰃𐰾: 𐰃𐰓𐰃𐰾𐰃𐰤: 𐰖𐰴𐰃𐰣: 𐰾𐰤: 𐱅𐰇𐰜𐰠: 𐰉𐰆𐰞𐰢𐰃𐰾: 𐰇𐰏𐰃𐰼𐰼: 𐰾𐰋𐰃𐰤𐰇𐰼: 𐱅𐰃𐰼: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰭𐰠𐰼: 𐰓𐰏𐰇: 𐰆𐰞
Uzuntonlug idisin ayakın kodupan barmıs yana edgüti sakınmıs idisimte ayakımta öŋi kança barır men ter yana kelmis idisin ayakın esen tükel bolmıs ögirer sevinür ter, ança biliŋler edgü ol
Uzundonlu (kadın) kabını-kacağını koyup varmış (gitmiş). Dönüp iyice sakınmış (düşünmüş). Kabımdan-kacağımdan ayrı nasıl varır (gider) ben?, der. Dönüp gelmiş, kabını kacağını esen olmuş (sağ-salim bulmuş). Övünür sevinir der. Anca bilin, iyi o.
37/38. (
oooo ooo ooo)𐱃𐰆𐰍𐰣: 𐰇𐰏𐰇𐰔: 𐰴𐰆𐰽𐰃: 𐰴𐰆𐰽𐰞𐰖𐰆: 𐰉𐰺𐰢𐰃𐰾: 𐰆𐱃𐰺𐰆: 𐱃𐰞𐰢: 𐰴𐰺𐰀: 𐰴𐰆𐰽: 𐰴𐰆𐰯𐰆𐰯𐰣: 𐰉𐰺𐰢𐰃𐰾: 𐱅𐰃𐰼: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰭𐰠𐰼: 𐰖𐰉𐰞𐰴: 𐰆𐰞
Togan ögüz kusı kuslayu barmıs otru talım kara kus kopupan barmıs ter, ança biliŋler yablak ol
Doğan nehir kuşu kuşlaya (avlanmaya) varmış. Karşıdan talım kara kuş (kartal) kopup [Doğan'a] varmış der. Anca bilin, kötü o.
38/39. (
oo oooo o)𐱃𐰆𐰍𐰣: 𐰴𐰆𐰽: 𐱅𐰭𐰼𐰃𐰓𐰤: 𐰴𐰆𐰑𐰃: 𐱃𐰉𐰽𐰍𐰣: 𐱅𐰃𐰯𐰤: 𐰴𐰯𐰢𐰃𐰾: 𐱃𐰆𐰍𐰣: 𐰴𐰆𐰽: 𐱃𐰃𐰺𐰭𐰴𐰃: 𐰽𐰆𐰲𐰆𐰞𐰆𐰣𐰢𐰃𐰾: 𐰖𐰣𐰀: 𐱃𐰃𐱃𐰃𐰤𐰢𐰾: 𐱃𐰆𐰍𐰣: 𐰴𐰆𐰽𐰆𐰭: 𐱃𐰃𐰺𐰭𐰴𐰃: 𐰇𐰏𐰇𐰾𐰇𐰯𐰤: 𐰴𐰞𐰃𐰖𐰆: 𐰉𐰺𐰢𐰃𐰾: 𐱃𐰉𐰽𐰍𐰣: 𐱅𐰼𐰃𐰾𐰃: 𐰇𐰭𐰇𐰾𐰯𐰤: 𐰘𐰇𐰏𐰇𐰼𐰇: 𐰉𐰺𐰢𐰃𐰾: 𐰦𐰍: 𐱅𐰃𐰼: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰭𐰠𐰼: 𐰖𐰉𐰔: 𐰆𐰞
Togan kus teŋriden kudı tabısgan tepen kapmıs togan kus tırŋakı soçulunmıs yana tıtınmıs togan kusuŋ tırŋakı ügüsüpen kalıyu barmıs tabısgan terisi üŋüsüpen yügürü barmıs antag ter, ança biliŋler yabız ol
Doğan kuş tanrıdan (gökten) tavşan bulup kapmış. Doğan kuşun tırnağı sökülmüş. Doğan kuşun tırnağı sökülü kalıp varmış, tavşan derisi yırtılıp yüğürü (koşa) varmış (kaçmış), öyle der. Anca bilin, yavuz (çetin/kötü) o.
39/40. (
oo ooo o)𐰚𐰃𐰘𐰃𐰚: 𐰆𐰍𐰞𐰃: 𐰢𐰤: 𐰆t𐰽𐰆𐰔: 𐰽𐰆𐰉𐰽𐰆𐰔: 𐰴𐰞𐱃𐰃: 𐰆𐰖𐰃𐰣: 𐰤𐰲𐰜: 𐰖𐰆𐰺𐰃𐰖𐰃𐰣: 𐱅𐰃𐰼: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰭𐰠𐰼: 𐰖𐰉𐰔: 𐰆𐰞
Keyik oglı men otsuz subsuz kaltı uyın neçök yorıyın ter, ança biliŋler yabız ol
Geyik oğlu (yavrusu) ben. Otsuz susuz kaldım necek yürüyeyim (nasıl yaşayayım)? der. Anca bilin, yavuz (çetin/kötü) o.
40. (
ooo ooo o)𐱅𐰋𐰀: 𐱅𐰃𐱅𐰃𐰏𐰚𐰀: 𐱅𐰇𐰾𐰢𐰃𐰾: 𐰉𐰽𐰃𐰣𐰆: 𐰘𐰃𐰢𐰃𐰾: 𐰇𐰔𐰃𐰤: 𐱅𐰃𐰠𐰚𐰇: 𐰘𐰃𐰢𐰃𐰾: 𐱅𐰃𐰼: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰭𐰠𐰼: 𐰖𐰉𐰴: 𐰆𐰞
Tebe titigke tüsmis basınu yemis özin tilkü yemis ter, ança biliŋler yablak ol
Deve batağa düşmüş. Umursamadan yemeye devam etmiş. Özünü (onu da) tilki yemiş, der. Anca bilin, kötü o.
41. (
oooo o o)𐰼: 𐰇𐰢𐰀𐰠𐰘𐰇: 𐰉𐰺𐰢𐰃𐰾: 𐱅𐰭𐰼𐰃𐰚𐰀: 𐰽𐰆𐰸𐰆𐰽𐰢𐰃𐰾: 𐰴𐰆𐱃: 𐰴𐰆𐰞𐰢𐰃𐰾: 𐰴𐰆𐱃: 𐰋𐰃𐰼𐰢𐰃𐰾: 𐰍𐰞𐰭𐱃𐰀: 𐰖𐰃𐰞𐰴𐰃𐰭: 𐰉𐰆𐰞𐰔𐰆𐰣: 𐰇𐰔𐰇𐰭: 𐰆𐰔𐰆𐰣: 𐰉𐰆𐰞𐰔𐰆𐰣: 𐱅𐰃𐰢𐰃𐰾: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰭𐰠𐰼: 𐰓𐰏𐰇: 𐰆𐰞
Er ümeleyü barmıs teŋrike sokusmıs kut kolmıs kut bermis agılıŋta yılkıŋ bolzun özüŋ uzun bolzun temis ança biliŋler edgü ol
Er misafirliğe varmış. Tanrı’ya sokuşmuş. Kut dilemiş, Tanrı kut vermiş: Ağılında yılkın (at sürün) olsun, özün [ömrün] uzun olsun!, demiş. Anca bilin, iyi o.
41/42. (
oooo oooo ooo)𐰴𐰺𐰃: 𐰖𐰆𐰞: 𐱅𐰭𐰼𐰃: 𐰢𐰤: 𐰽𐰃𐰣𐰸𐰃𐰭𐰃𐰣: 𐰾𐰯𐰼: 𐰢𐰤: 𐰇𐰔𐰇𐰜𐰃𐰭𐰃𐰤: 𐰆𐰞𐰀𐰖𐰆𐰺: 𐰢𐰤: 𐰃𐰠𐰃𐰏: 𐰃𐱅𐰢𐰃𐰾: 𐰢𐰤: 𐰓𐰏𐰇𐰾𐰃: 𐰉𐰆𐰞𐰔𐰆𐰣: 𐱅𐰃𐰼: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰭𐰠𐰠𐰼
Karı yol teŋri men sınukıŋın sapar men üzükiŋin ulayur men elig etmis men edgüsi bolzun ter, ança biliŋler
Yaşlı yol tanrısı ben. Sınıkı (kırıkları) onarır ben, çıkıkları ular (ekler) ben. Eli (halkı) [iyi] etmiş ben. İyisi olsun!, der. Anca bilin..
42/43. (
o oooo ooo)𐰉𐰺𐰽: 𐰚𐰃𐰘𐰃𐰚: 𐰭𐰠𐰘𐰇𐰢𐰢𐰭𐰠𐰘𐰇: 𐰭𐰠𐰘𐰇𐰢𐰢𐰭𐰠𐰘𐰇: 𐰉𐰺𐰢𐰾: 𐰆𐰺𐱃𐰆: 𐰘𐰃𐰼𐰓𐰀: 𐰢𐰍𐰴𐰀: 𐰽𐰆𐰸𐰆𐰽𐰢𐰃𐰾: 𐰾𐰼𐰃: 𐰢𐰍𐰀: 𐰖𐰞𐰢: 𐰴𐰖𐰀𐰴𐰀: 𐰇𐰤𐰇𐰯: 𐰉𐰺𐰢𐰃𐰾: 𐰇𐰠𐰇𐰢𐱅𐰀: 𐰆𐰔𐰢𐰃𐰾: 𐰇𐰠𐰇𐰢𐱅𐰀: 𐰆𐰔𐰆𐰯𐰣: 𐰇𐰏𐰃𐰼𐰀: 𐰾𐰋𐰃𐰤𐰇: 𐰖𐰆𐰺𐰃𐰖𐰆𐰺: 𐱅𐰃𐰼: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰭: 𐰓𐰏𐰇: 𐰆𐰞
Bars keyik eŋleyü meŋleyü barmıs ortu yerde amgaka sokusmıs esri amga yalım kayaka ünüp barmıs ölümte ozmıs ölümte ozupan ögire sevinü yorıyur ter, ança biliŋ edgü ol
Pars geyik avlamaya varmış. Orta yerde bir keçiye sokuşmuş. Alaca keçi yalçın kayaya çıkıp varmış, ölümden ozmuş. Ölümden ozup övüne sevine yürüyor (yaşıyor), der. Anca bilin, iyi o.
43/44. (
ooo oooo o)𐱃𐰃𐰍: 𐱃: 𐰴𐰆𐰑𐰺𐰆𐰸𐰃𐰣: 𐱅𐰇𐰏𐰇𐰯: 𐱅𐰃𐰏𐰼𐱅: 𐰖𐰔𐰍: 𐰴𐰆𐰑𐰃: 𐰖𐰑𐰺𐱃: 𐱃𐰆𐰸𐰆𐰔: 𐰴𐱃: 𐰇𐰲𐰼𐰏𐰇𐰭: 𐱃𐰆𐰯𐰆𐰆𐰞𐰍𐰨𐰀: 𐱅𐰼𐰃𐱅𐰔𐰇𐰤: 𐱅𐰃𐰼: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰭𐰠𐰼: 𐰖𐰉𐰴: 𐰆𐰆
Tıg at kudrukın tügüp tigret yazıg kudı yadrat tokuz kat üçürgüŋ topulgınça teritzün ter, ança biliŋler yablak ol
Kır atı kuyruğunu düğü[mleyi]p çatlayıncaya koştur; yağız atı dokuz kat keçesi yırtılıncaya terletsin, der. Anca bilin, kötü o.
44/45. (
ooo ooo oooo)𐱃𐰞𐰢: 𐰴𐰺𐰀: 𐰴𐰆𐰽: 𐰢𐰤: 𐰖𐰽𐰞: 𐰴𐰖𐰀: 𐰖𐰖𐰞𐰍𐰢: 𐰴𐰃𐰔𐰃𐰞: 𐰴𐰖𐰀: 𐰴𐰃𐰽𐰞𐰍𐰢: 𐰆𐰞: 𐱃𐰍𐰑𐰀: 𐱃𐰆𐰺𐰆𐰯𐰣: 𐰢𐰭𐰃𐰠𐰘𐰇𐰼: 𐰢𐰤: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰭𐰠𐰼
Talım kara kus men yasıl kaya yaylagım kızıl kaya kıslagım ol tagda turupan meŋileyür men, ança biliŋler
Talım kara kuş (kartal) ben. Yeşil kaya yazlığım, kızıl kaya kışlağım. O dağda durup keyiflenir ben. Anca bilin..
45. (
oo o ooo)𐰼: 𐰉𐰆𐰽𐰆𐰽𐰞𐰆𐰍: 𐱅𐰭𐰼𐰃: 𐰉𐰆𐰞𐰃𐱃𐰞𐰍: 𐰉𐰆𐰞𐱃𐰃: 𐰀𐰺𐰀: 𐰚𐰇𐰤: 𐱃𐰆𐰍𐰢𐰃𐰾: 𐰉𐰆𐰽𐰀𐰣𐰨: 𐰺𐰀: 𐰢𐰭𐰃: 𐰚𐰠𐰢𐰃𐰾: 𐱅𐰃𐰼: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰭𐰠𐰼: 𐰓𐰏𐰇: 𐰆𐰞
Er bususlug teŋri bulıtlıg bulıt ara kün togmıs busanç ara meŋi kelmis ter, ança biliŋler edgü ol
Er (adam) kederli, tanrı (gök) bulutlu, bulut arasında gün doğmuş, dertler arasında keyif gelmiş, der. Anca bilin, iyi o.
46. (
oo ooo oo)𐰉𐰆𐰔: 𐰉𐰆𐰞𐰃𐱃: 𐰖𐰆𐰺𐰃𐰑𐰃: 𐰉𐰆𐰑𐰆𐰣: 𐰇𐰔𐰀: 𐰖𐰍𐰑𐰃: 𐰴𐰺𐰀: 𐰉𐰆𐰞𐰃𐱃: 𐰖𐰆𐰺𐰃𐰑𐰃: 𐰴𐰢𐰍: 𐰇𐰔𐰀: 𐰖𐰍𐰑𐰃: 𐱃𐰺𐰃𐰍: 𐰋𐰃𐰾𐰓𐰃: 𐰖𐰽: 𐰆t: 𐰇𐰤𐰓𐰃: 𐰖𐰃𐰞𐰴𐰃𐰴𐰀: 𐰚𐰃𐰾𐰃𐰚𐰀: 𐰓𐰏𐰇: 𐰉𐰆𐰞𐱃𐰃: 𐱅𐰃𐰼: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰭𐰠𐰼: 𐰓𐰏𐰇: 𐰆𐰞
Boz bulıt yorıdı bodun üze yagdı kara bulıt yorıdı kamag üze yagdı tarıg bisdi yas ot ündi yılkıka kisike edgü boltı ter, ança biliŋler edgü ol
Boz bulut yürüdü, boyun (halkın) üzerine (yağmur) yağdı, kara bulut yürüdü her şeyin üzerine yağdı. Ekinler pişti (erdi), yaş ot türedi. Yılkıya (at sürüsüne) kişiye iyi oldu der. Anca bilin, iyi o.
47. (
o ooo o)𐰴𐰆𐰞: 𐰽𐰉𐰃: 𐰋𐰏𐰃𐰭𐰼𐰇: 𐰇𐱅𐰇𐰤𐰇𐰼: 𐰴𐰆𐰔𐰍𐰆𐰣: 𐰽𐰉𐰃: 𐱅𐰭𐰼𐰃𐰏𐰼𐰇: 𐰖𐰞𐰉𐰺𐰆𐰺: 𐰇𐰔𐰀: 𐱅𐰭𐰼𐰃: 𐰾𐰃𐰓𐱅𐰃: 𐰽𐰺𐰀: 𐰚𐰃𐰾𐰃: 𐰋𐰃𐰠𐱅𐰃: 𐱅𐰃𐰼: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰭: 𐰓𐰏𐰇: 𐰆𐰞
Kul sabı begiŋerü ötünür kuzgun sabı teŋrigerü yalvarur üze teŋri esidti asra kisi bilti ter, ança biliŋ edgü ol
Kul savı (sözü) beyine ötünür (anlatır), kuzgun savı Tanrı’ya yalvarır. Üstte Tanrı işitti, altta kişi bildi, der. Anca bilin, iyi o.
47/48. (
oo o oooo)𐰞𐰯: 𐰼: 𐰆𐰍𐰞𐰃: 𐰾𐰇𐰚𐰀: 𐰉𐰺𐰢𐰃𐰾: 𐰾𐰇: 𐰘𐰃𐰼𐰃𐰤𐱅𐰀: 𐰼𐰚𐰠𐰃𐰏: 𐰽𐰉𐰲𐰃: 𐱅𐰇𐰼𐱅𐰢𐰃𐰾: 𐱅𐰃𐰼: 𐰋𐰃𐰭𐰼𐰇: 𐰚𐰠𐰾𐰼: 𐰇𐰔𐰃: 𐰀𐱃𐰣𐰢𐰃𐰾: 𐰇𐰏𐰼𐰨𐰇𐰠𐰇𐰏: 𐱃𐰃: 𐰘𐰃𐱅𐰃𐰏𐰠𐰃𐰏: 𐰚𐰠𐰃𐰼: 𐱅𐰃𐰼: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰭𐰠𐰼: 𐰪𐰃𐰍: 𐰓𐰏𐰇
Alp er oglı süke barmıs sü yerinte erklig sabçı törütmis ter eviŋerü kelser özi atanmıs ögrünçülüg atı yetiglig kelir ter, ança biliŋler añıg edgü
Alp er oğlu savaşa varmış. Savaş yerinde erkli (güçlü) söz türetmiş (ün salmış) der. Evine gelse özü ünlenmiş övünçlü, atı da yetkin gelir, der. Anca bilin, çok iyi.
48/49. (
o ooo oo)𐰇𐰏𐰼𐰃𐰭𐰀: 𐰴𐰆𐱃𐰞𐰆𐰍: 𐰑𐰍𐰺: 𐰢𐰤: 𐰖𐰍𐰴: 𐰃𐰍𐰲: 𐰖𐰀𐰖𐰞𐰍𐰢: 𐰴𐰆𐰽𐰞𐰍: 𐰃𐰍𐰲: 𐰴𐰃𐰽𐰞𐰍𐰢: 𐰦𐰀: 𐱃𐰆𐰺𐰆𐰆𐰯𐰣: 𐰢𐰭𐰃𐰠𐰘𐰇𐰼: 𐰢𐰤: 𐱅𐰃𐰼: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰭𐰠𐰼: 𐰓𐰏𐰇: 𐰆𐰞
Ügüriŋe kutlug adgır men yagak ıgaç yaylagım kuslug ıgaç kıslagım anta turupan meŋileyür men ter, ança biliŋler edgü ol
Sürüsüne kutlu (mutlu) aygır ben. Ceviz ağacı yazlığım, kuşluk ağacı kışlağım. Öyle durup (yaşayıp) keyiflenir ben, der. Anca bilin, iyi o.
49/50. (
o oo oo)𐰴𐰣𐰍𐰃: 𐰇𐰠𐰢𐰾: 𐰚𐰇𐰭𐰀𐰚𐰃: 𐱃𐰆𐰭𐰢𐰃𐰾: 𐰴𐰣𐰍𐰃: 𐰤𐰠𐰜: 𐰇𐰠𐰏𐰘: 𐰆𐰞: 𐰋𐰏𐰠𐰃𐰏: 𐰆𐰞: 𐰚𐰇𐰤𐰀𐰚𐰃: 𐰤𐰠𐰜: 𐱃𐰆𐰭𐰍𐰖: 𐰆𐰞: 𐰚𐰇𐰤𐰾𐰚𐰀: 𐰆𐰞𐰆𐰺𐰆𐰺: 𐰆𐰞: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰭𐰠𐰼: 𐰉𐰆: 𐰃𐰺𐰴: 𐰉𐰽𐰃𐰣𐱃𐰀: 𐰔𐰔: 𐰔𐰔: 𐰢𐰏𐰚𐰃: 𐰉𐰺: 𐰚𐰃𐰤: 𐰖𐰣𐰀: 𐰓𐰏𐰇: 𐰉𐰆𐰞𐰆𐰺
Kanıgı ölmis köŋeki toŋmıs kanıgı nelük ölgey ol beglig ol köneki nelük toŋgay ol küneske olurur ol ança biliŋler bu ırk basınta az az emgeki bar eken yana edgü bolur
Sevdiği ölmüş, köneği (kovası) donmuş. Sevdiği nasıl ölür, o beydir. Köneği nasıl donar, o güneşde durur. Anca bilin, o falın başında biraz emek (zorluk) var iken dönüp iyi olur.
50/51. (
oo oo ooo)𐰆𐰍𐰞𐰃: 𐰇𐰏𐰃𐰤𐱅𐰀: 𐰴𐰭𐰃𐰣𐱃𐰀: 𐰇𐰋𐰚𐰠𐰀𐰯𐰤: 𐱅𐰔𐰯𐰤: 𐰉𐰺𐰢𐰃𐰾: 𐰖𐰣𐰀: 𐰽𐰴𐰃𐰣𐰢𐰃𐰾: 𐰚𐰠𐰢𐰾: 𐰇𐰏𐰇𐰢: 𐰇𐱅𐰃𐰤: 𐰞𐰖𐰃𐰣: 𐰴𐰭𐰢: 𐰽𐰉𐰃𐰣: 𐱃𐰃𐰭𐰞𐰖𐰃𐰣: 𐱅𐰃𐰯: 𐰚𐰠𐰢𐰃𐰾: 𐱅𐰃𐰼: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰭𐰠𐰼: 𐰓𐰏𐰇: 𐰆𐰞
Oglı öginte kaŋınta öbkelepen tezipen barmıs yana sakınmıs kelmis ögüm ütin alayın kaŋım sabın tıŋlayın tep kelmis ter, ança biliŋler edgü ol
Oğlu anasına babasına öfkelenip tezip (kaçıp) varmış (gitmiş). Sakınmış (düşünmüş), gelmiş. Anamın öğüdünü alayım, babamın savını (sözünü) dinleyeyim deyip gelmiş, der. Anca bilin, iyi o.
51. (
ooo oo ooo)𐰖𐰃𐰞𐰴𐰀: 𐱅𐰏𐰢𐰃𐰾𐰃𐰏: 𐰖𐰃𐰑𐰃𐱃𐰢𐰖𐰃𐰣: 𐰖𐰴𐰀: 𐱅𐰏𐰢𐰃𐰾𐰃𐰏: 𐰺𐱃𐰀𐱃𐰢𐰖𐰃𐰣: 𐰓𐰏𐰇𐰾𐰃: 𐰉𐰆𐰞𐰔𐰆𐰣: 𐱅𐰃𐰼: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰭𐰠𐰼: 𐰓𐰏𐰇: 𐰆𐰞
Yılka tegmisig yıdıtmayın ayka tegmisig artatmayın edgüsi bolzun ter, ança biliŋler edgü ol
Yıla teğmişi (yıllık yiyeceği) kokutmayın, aya değmişi (aylık yiyeceği) çürütmeyin. İyisi olsun, der. Anca bilin, iyi o.
51/52. (
o ooo oooo)𐱃𐰆𐰸𐰆𐰔: 𐰺𐰞𐰃: 𐰽𐰃𐰍𐰆𐰣: 𐰚𐰃𐰘𐰃𐰚: 𐰢𐰤: 𐰋𐰓𐰃𐰔: 𐱅𐰃𐰔: 𐰇𐰔𐰀: 𐰇𐰤𐰇𐰯𐰤: 𐰢𐰇𐰭𐰼𐰀𐰘𐰇𐰼: 𐰢𐰤: 𐰇𐰔𐰀: 𐱅𐰭𐰼𐰃: 𐰾𐰃𐰓𐱅𐰃: 𐰽𐰺𐰀: 𐰚𐰃𐰾𐰃: 𐰋𐰃𐰠𐱅𐰃: 𐰦𐰍: 𐰚𐰇𐰲𐰠𐰇𐰏: 𐰢𐰤: 𐱅𐰃𐰼: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰭𐰠𐰼: 𐰓𐰏𐰇: 𐰆𐰞
Tokuz aralı sıgun keyik men bedük tiz üze ünüpen müŋreyür men üze teŋri esidti asra kisi bilti antag küçlüg men ter, ança biliŋler edgü ol
Dokuz çatallı boynuzlu geyik ben. Büyük dizlerim üzerinde yükselip böğürür ben. Üstte Tanrı işitti, altta kişi bildi. Öyle güçlü ben, der. Anca bilin, iyi o.
52/53. (
o oooo ooo)𐱃𐰆𐰺𐰪𐰖𐰀: 𐰴𐰆𐰽: 𐱅𐰇𐰾𐰤𐰀𐰚𐰃𐰭𐰀: 𐰴𐰆𐰣𐰢𐰃𐰾: 𐱃𐰆𐰖𐰢𐰀𐱃𐰃𐰣: 𐱃𐰆𐰔𐰴𐰀: 𐰃𐰞𐰃𐰤𐰢𐰃𐰾: 𐰆𐰲𐰀: 𐰆𐰢𐰀𐱃𐰃𐰣: 𐰆𐰞𐰆𐰺𐰆𐰺: 𐱅𐰃𐰼: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰭𐰠𐰼: 𐰖𐰉𐰴: 𐰆𐰞
Turña kus tüsnekiŋe konmıs tuymatın tuzakka ilinmis uça umatın olurur ter, ança biliŋler yablak ol
Turna kuşu tüneğine konmuş. Duymadan (görememiş) tuzağa ilinmiş (takılmış), uçamadan oturur, der. Anca bilin, kötü o.
53. (
ooo o oo)𐰖𐰺𐰍𐰆𐰣: 𐰚𐰃𐰘𐰃𐰚: 𐰢𐰤: 𐰖𐰖𐰞𐰍: 𐱃𐰍𐰢𐰀: 𐰍𐰯𐰣: 𐰖𐰖𐰞𐰖𐰆𐰺: 𐱃𐰆𐰺𐰆𐰺: 𐰢𐰤: 𐰢𐰭𐰃𐰠𐰃𐰏: 𐰢𐰤: 𐱅𐰃𐰼: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰭𐰠𐰼: 𐰓𐰏𐰇: 𐰆𐰞
Yargun keyik men yaylag tagıma agıpan yaylayur turur men meŋilig men ter, ança biliŋler edgü ol
Yorgun geyik ben. Yazlık dağıma ağıp (tırmanıp) yazlar durur ben, keyifli ben, der. Anca bilin, iyi o.
54. (
o oo o)𐰴𐰣𐰞𐰴: 𐰾𐰇𐰾𐰃: 𐰉𐰴𐰀: 𐰇𐰤𐰢𐰃𐰾: 𐰽𐰍𐰃𐰺: 𐰃𐰲𐰼𐰀: 𐰠𐰃𐰚: 𐰚𐰃𐰘𐰃𐰚: 𐰚𐰃𐰼𐰢𐰃𐰾: 𐰴𐰣: 𐰠𐰏𐰃𐰤: 𐱃𐰆𐱃𐰢𐰃𐰾: 𐰴𐰺𐰀: 𐰴𐰢𐰍: 𐰾𐰇𐰾𐰃: 𐰇𐰏𐰃𐰼𐰼: 𐱅𐰃𐰼: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰭𐰠𐰼: 𐰓𐰏𐰇: 𐰆𐰞
Kanlık süsi avka ünmis sagır içre elik keyik kirmis kan eligin tutmıs kara kamag süsi ögirer ter, ança biliŋler edgü ol
Hanlık ordusu ava çıkmış. Avların içine erkek geyik girmiş. Han eliyle (geyiği) tutmuş. Tüm ordusu övünür, der. Anca bilin, iyi o.
54/55. (
o oooo ooo)𐰚𐰇𐰚: 𐰉𐰆𐰖𐰢𐰆𐰞: 𐱃𐰆𐰍𐰣: 𐰴𐰆𐰽: 𐰢𐰤: 𐰚𐰇𐰼𐰜𐰠𐰇𐰏: 𐰴𐰖𐰀𐰴𐰀: 𐰴𐰆𐰣𐰆𐰆𐰯𐰣: 𐰚𐰇𐰔𐰠𐰘𐰇𐰼: 𐰢𐰤: 𐰖𐰍𐰴𐰞𐰍: 𐱃𐰆𐰍𐰺𐰴: 𐰇𐰔𐰀: 𐱅𐰇𐰾𐰇𐰯𐰤: 𐰖𐰖𐰞𐰖𐰆𐰺: 𐰢𐰤: 𐱅𐰃𐰼: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰭𐰠𐰼: 𐰪𐰃𐰍: 𐰓𐰏𐰇: 𐰆𐰞
Kök boymul togan kus men körüklüg kayaka konupan közleyür men yagaklıg tograk üze tüsüpen yaylayur men ter, ança biliŋler añıg edgü ol
Gök (boz) boyunlu Doğan kuşu ben. Görkemli kayaya konup gözlüyor ben. Cevizli ağaç üzerine düşüp (inip) yazlıyor ben, der. Anca bilin, çok iyi o.
55/56. (
oo ooo ooo)𐰾𐰢𐰃𐰔: 𐱃: 𐰍𐰔𐰃: 𐰴𐱃𐰍: 𐰉𐰆𐰞𐱃𐰃: 𐰃𐰓𐰃𐰾𐰃: 𐰆𐰢𐰔: 𐱅𐰃𐰼: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰭𐰠𐰼: 𐰖𐰉𐰞𐰴: 𐰆𐰞
Semiz at agzı katıg boltı idisi umaz ter, ança biliŋler yablak ol
Semiz at ağzı katı (hasta) oldu. Sahibi iyileşmez!, der. Anca bilin, kötü o.
56. (
𐰢𐱃𐰃: 𐰢𐰺𐰴: 𐰆𐰍𐰞𐰣𐰢: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰭𐰠𐰼: 𐰉𐰆: 𐰃𐰺𐰴: 𐰋𐰃𐱅𐰃𐰏: 𐰓𐰏𐰇: 𐰆𐰞: 𐰨𐰯: 𐰞𐰴𐰆: 𐰚𐰤𐱅𐰇: 𐰇𐰠𐰇𐰏𐰃: 𐰼𐰚𐰠𐰃𐰏: 𐰆𐰞
Amtı amrak oglanım ança biliŋler bu ırk bitig edgü ol ançıp alku kentü ülügi erklig ol
Şimdi sevgili oğlum, anca bilin, bu fal kitabı iyidir. Ancak herkes kendi kaderinde erkli (güçlü) o.(kendi kaderini belirler).
57. (
𐰉𐰺𐰽: 𐰖𐰃𐰞: 𐰚𐰃𐰤𐱅𐰃: 𐰖: 𐰋𐰃𐰾: 𐰘𐰃𐰏𐰼𐰢𐰃𐰚𐰀: 𐱃𐰖𐰏𐰇𐰤𐱃𐰣: 𐰢𐰣𐰃𐰽𐱃𐰣𐱃𐰴𐰃: 𐰚𐰃𐰲𐰏: 𐰓𐰃𐱃𐰺: 𐰉𐰆𐰺𐰆𐰀: 𐰍𐰆𐰺𐰆: 𐰾𐰓𐰯: 𐰲𐰢𐰔: 𐰃𐰾𐰃𐰏: 𐰽𐰭𐰆𐰣: 𐰃𐱅𐰀𐰲𐰸: 𐰇𐰲𐰇𐰤: 𐰋𐰃𐱅𐰃𐰓𐰢
Bars yıl ekinti ay bes yegirmike taygüntan manıstantakı kiçig dentar burua guru esidip eçimiz isig saŋun itaçuk üçün bitidim
Pars yılının, ikinci ayın beşyirmiye (on beşinde) (17 Mart 930) Taygün-tan manastırındaki küçük keşiş, Burua guruyu (hocayı) işitip ağabeyimiz sevgili Sangun İtaçuk için bitidim (yazdım).
