Türk Bitig: Sübhan Rabb'im ferman eylese kudret ile



Eski Türkçe Aslı (Latinize) Günümüze Aktarımı
HİKMET-102
Sübhân İzim fermân kılsa kudret birleSübhan Rabb'im ferman eylese kudret ile;
Aşıkları gavğa kılıp yürür bolğayAşıkları kavga eyleyip yürür olur.
Mahşergâhda efğân kılıp yaşın töküpMahşer yerinde figan eyleyip, yaşını döküp
Elge özin gümrâh kılıp yürür bolğayEle kendini günahkar gösterip yürür olur.
 
Halk içinde resvâ yürür özin bilmezHalk içinde rezil yürür, kendini bilmez;
Nâdânlarnı sohbetidin kaçıp bilmezCahillerin sohbetinden kaçmayı bilmez;
Ol sebebdin erenlerni bûyı kelmezO sebepten erenlerin kokusu gelmez;
Közde yaşın nevâ kılıp yürür bolgayGözde yaşını dökerek yürür olur
 
Aşıklarnı Hak kaşıda yüz nâzı barAşıkların Hakk karşısında yüz nâzı var
Na'ra tartsa zerre hergiz kalmaz yanarNâra çekse, zerre aslâ kalmaz, yanar
Ruze namâz tesbihleri PerverdigârOruç, namaz, tesbihleri “Allah “;
Bâtınların göyâ kılıp yürür bolğayBatınlarını söyler kılıp yürür olur.
 
Vahşi yanglığ çöller ara kılğay vatanVahşi gibi çöller içinde eyler vatan;
Sahrâlarda hemrâhları zâğ u zâğânSahralarda yoldaşları karga ve çaylak;
Hâcet ermes âşıklarğa bağ u çemenHacet değil âşıklara bağ ve çemen;
Hızru İlyas hemrâh kılıp yürür bolğayHızır İlyas yoldaş kılıp yürür olur.
 
Aşıklarnı köz yaşıdur bağ u bostânAşıkların göz yaşıdır bağ ve bostan;
Bunda sayrar aled-devam hezar destanBülbülleri söyler devamlı binlerce destan;
Zâhirlerin buzup yürür hâne veyranDışlarını bozup yürür, hane viran;
Hak kudretin inşâ kılıp yürür bolğayHakk kudretini söyleyerek yürür olur.
 
Bi-hud bolup küyüp yürer mest ü hayrânŞuursuz olup, yanıp yürür mest ve hayran;
Allah teyu közde yaşı bağrı biryân"Âllah" diye gözde yaşı, bağrı biryan;
Na'ra urup feryâd etip kılur efğânNâra vurup feryad edip eyler figan
Allah yâdın senâ kılıp yürür bolğayAllah zikrini niyaz eyleyip yürür olur.
 
Kâdir İgem kudret birle sulh eyleseKadir Melik’im kudret ile sulh eylese,
Cennet içre kirer âşık emr eyleseCennet içine girer âşık emr eylese,
Na'ra tartıp feryâd etip vird eyleseNara çekip, feryad edip vird eylese,
Mey nûş etip semâ kılıp yürür bolğayMey içerek, sema eyleyip yürür olur.
 
Keçe kündüz yığla dâim bir dem tınmayGece gündüz ağla daima bir an dinmeden,
Tildin Allah yâdın aytıp harıp kalmayDilden Allah yâdını söyleyip yorulup kalmadan
Közde yaşı akmas hergiz bağrı küymeyGözde yaşı akmaz aslâ bağrı yanmadan;
Yaşın alıp güvâh kılıp yürür bolğayYaşını alıp tanık eyleyip yürür olur.
 
Muhabbetni Burâk'ını minip yürgenMuhabbetin Burak’ın binip yürüyen,
Andağ âşık tarikatda cevlân kılganÖyle âşık tarikatte dolaşan
Sır şarâbın içip ezel rûhı kanganSır şarabını içip ezelde ruhu kanan,
Işk bâbıda nida kılıp yürür bolğayAşk kapısında seslenip yürür olur.
 
Duzah içre kirse âşık pervâ kılmazCehenneme girse âşık, perva eylemez
Körüp bilip mâl mülkini kolğa almazGörüp, bilip mal ve mülkünü ele almaz;
Hûr u kusûr ğılmânlarnı közge ilmezHuri, köşkler, gılmanları göze iliştirmez
Feryâd etip gavğâ kılıp yürür bolğayFeryad edip kavga kılıp yürür olur.
 
Kahhâr İgem kudret birle nidâ kılsaKahhar Melik'im kudret ile nidâ eylese
Didâr üçün küygenlerim kel, kel deseCemal için yananlarım, "gel gel" dese,
Köz yaşını akkuzuban feryâd kılsaGöz yaşını akıtarak feryad eylese
Akl u huşum dânâ kılıp yürür bolğayAkıl ve şuurunu bilge eyleyip yürür olur.
 
Rahman İgem rahmi birle nida kılgayRahman Melik'im rahmeti ile nidâ eyler;
Asi câfi ümmetlerni halın sorgayAsi, câfi ümmetlerin halini sorar;
Rûz-ı mahşer didârını atâ kılgayMahşer günü cemalini armağan eyler
Cân u dilni fedâ kılıp yürür bolğayCan ve gönlünü feda eyleyip yürür olur.
 
Rahmân İgem rahmı birle nidâ kılgayRahman Melik'im rahmeti ile nida eyler
Hazin nidâ eştip aşık cânı kirgeyHazin nida işitip âşık canı yanar;
Saffan saffan bolup âşık baş kötergeySaf saf olup âşıkları baş kaldırır
Işk özin yektâ kılıp yürür bolğayAşk kendini tek eyleyip yürür olur.
 
Hakknı tapgan divâneler bihûş sözlerHakk'ı bulan divaneler şuursuzca konuşur
Derd-i hâlet peydâ kılıb yürür bolgayDerd halini ortaya çıkarıp yürür olmalı
Makamları bülend makam Arşnı közlerMakamları yüce makam Arş'ı gözler
Halka özin resvâ kılıb yürür bolgayHalka kendini rüsva eyleyip yürür olmalı
 
Eldin kaçıb tağ çölini kılğay vatanYurttan kaçıp dağ çölünü eyleyince vatan
Çöller ara hemrâhları zağ u zağanÇöller içinde yoldaşları karga ve çaylak
Keter bolsa çörek dikeni angâ kefenGider olsa çörek dikeni ona kefen
Türlük vahşi hemrâh kılıb yürür bolgayTürlü vahşi hayvanı yoldaş kılıp yürür olmalı
 
Mundağ bolmay can maşukın tabıb bolmazBöyle olmayınca can dostunu bulmak olmaz
Bu yollarnı ukbası köp şib bolmazBu yolların kaygısı çok acele olmaz
Candın keçmey vahdet meydin içib bolmazCandan geçmeyince vahdet meyini içmek olmaz
Mey nûş etib sema kılıb yüriır bolgayMey içerek sema eyleyerek yürür olmalı
 
Cânânnı tapgan kişi özin bilmezCanânı bulan kişi özünü bilmez
Alem halkı tâlib bolsa kaçıb kelmezAlem halkı talip olsa kaçıp gelmez
Yüzming nâsih bolsa anıng pendin almazYüzbin nasihatçı olsa onun öğüdünü almaz
Elge özin rüsva kılıb yürür bolgayYurda özünü rüsva eyleyip yürür olmalı
 
Yüz ming âşık yansa küyse bolur hürremYüz bin aşık yansa yakılsa olur mutlu
Hakk yâdını her kim aytsa bolur hemdemHakk zikrini her kim dese olur dostu
Rûz-ı mahşer didârığa bolur mahremMahşer günü cemaline olur sırdaş
Cân u iman fedâ kılıb yürür bolgayCan ve imanını feda eyleyip yürür olmalı
 
Allah üçün canın bergen zâyi kalmazAllah için canını veren boşa vermez
İki âlem anga bostan hergiz ölmezİki cihan ona bostan asla ölmez
Çın âşıknı sırrı pinhân halk bilelmezGerçek aşığın sırrı gizlidir halk bilemez
Közyaşını güvah kılıb yürür bolgayGözyaşını tanık eyleyip yürür olmalı
 
Aşık ölmes kurâ bolmas ışkı civanAşık ölmez kör olmaz aşkı taze
Halk içinde ağzı handan küyer pinhanHalk içinde ağzı güler yanar gizli
Çöller kezib yollar yürüb "Hakk Lâ mekan'Çöller gezip yollar yürüyüp "Hakk la-mekan"
Hakk ışkını senâ kılıb yürür bolgayHakk aşkını yakararak yürür olmalı
 
Işk bağını kezgen âşık özin bilmez Aşk bağını gezen aşık özünü bilmez
Keçe kündüz mest ü hayran özge kelmezGece-gündüz mest ve hayran kendine gelmez
Köz ister halâyıka ülfet bolmazGöz ister kullara yakınlık duymaz
Hakk vaslını renah kılıb yürür bolgayHakk vaslını maksat eyleyip yürür olmalı
 
Çın derdlikler biderdlikni közge ilmezGerçek dertliler dertsizliği göze almaz
Zâhid âbid meslekleri tilge almazZâhid-âbid mesleklerini dile almaz
Fayda körse ışksızlarnı nazar kılmazFayda görse aşksızlara bakış iliştirmez
Çın derdlikge devâ kılıb yürür bolgayGerçek dertliye deva eyleyip yürür olmalı
 
Aşıklarnı bilgenlerin halk bilelmezAşıkların bildiklerini halk bilemez
Hur ğılman cümle melek hayl kilelmezHuri, gılman bütün melekler yanına gelemez
"Sekahüm Rabbihüm"ni arzu kılmaz"Sekahüm rabbihüm"i arzu eylemez
Didârığa vefa kılıb yürür bolgayCemaline vefa eyleyip yürür olmalı
 
Hûr ğılman "entahur"dın alıb kelgeyHuri, gılman "entahur"dan alıp gelince
Rıdvan melek kadeh sunub tazim kılgayRıdvan melek kadeh sunup hürmet eyleyince
Aşıkları közin yumub bihuş bolgayAşıkları gözünü yumup şuursuz olunca
Va üstüka deb içinde yürür bolgay"Va üstüga" deyip içinde yürür olmalı
 
Hakk temaşa kılıb anga rahmet kılğayHakk temaşa eyleyip ona rahmet eyleyince
Gor içinde pertev salıp şefkat kılğayKabir içinde nur yollayıp şefkat eyleyince
Yetmiş ferig melaikni ülfet kılğayYetmiş bölük melekleri yakınlaşınca
Lutfu kerem âtâ kılıb yürür bolgayLütuf ve kerem armağan eyleyip yürür olmalı
 
Aşık küyer candın küyer Hakk'nı süyerAşık yanar candan yanar Hakk’ı sever
Allah üçün dünya ukbın talak koyarAllah için dünya kaygısını boşlar
Bağrın teşib başdın ayağ kanğa boyarBağrını deşip baştan ayağa kana boyar
Aşık uruban yekta kılıb yürür bolgayAşık olup tek eyleyip yürür olmalı
 
Eya dostlar ışk ehlini samanı yokEy dostlar aşk ehlinin serveti yok
Deva sormang ışk derdini devası yokDeva sormayın aşk derdinin devası yok
Bu yollarda aşık olsa tavanı yokBu yollarda aşık olsa dönüşü yok
Cannı tendin cüda kılıb yürür bolgayCanı bedenden ayrı eyleyip yürür olmalı
 
Teni cüda otda koygan canı özgeBedeni büyük ateşte bırakan canı başka
Hikmet okur talib bolub yetse sözgeHikmet okur talip olur yetse söze
Kimni körse izin alıb sürer közgeKimi görse izini alıp sürer göze
Akl u huşın dânâ kılıb yürür bolgayAkıl ve şuurunu bilge eyleyip yürür olmalı
 
Bul hevesni teni küyse canı küymezHeveskarı bedeni yansa canı yanmaz
Ol sebebdin ışk kadriğe yetib bolmazO sebepten aşkın değerine yetip olmaz
Erenler sohbetiğe kaçıb kelmezErenler sohbetine kaçıp gelmez
Zikr dua riya kılıb yürür bolgayZikir, dua riya eyleyip yürür olmalı
 
Bu alemdin süva kılğan Allah öziBu alemden ayrı eyleyen Allah özünü
Ey ümmetler Hak Mustafa aytgan söziEy ümmetler Hakk Mustafa'nın dediği sözü
Ruz-ı mahşer ruşen bolgay Hakka yüziMahşer günü aydın ola Hakk'a yüzü
Din dillay ruşen kılıb yürür bolgayDin yolunda aydın eyleyip yürür olmalı
 
Aşıklarnı tirik ölgen canı cüdaAşıkların diri ölen canı ayrı
Pervaz kılıb uçay dese saklar HüdaKanat çırpıp uçayım dese esirger Allah
Din dillazı ruşen tutub bolsa binaDin gönlünü aydınlatıp tutup olsa tamam
Aşıkları hayran bolub yürür bolgayAşıkları şaşkın olup yürür olmalı
 
Aşık bolup hikmet aytdı Kul Hâce AhmedAşık olup hikmet söyledi Kul Hoca Ahmed;
Sıdkı birle işitkenge yüz ming rahmetSıdkı ile işitene yüz bin rahmet;
İmân atâ kılğay Tengrim tâc u devletİman armağan eyler Allah'ım, tâc ve devlet;
Aşık dilin safâ kılıp yürür bolğayAşık gönlünü safâ eyleyip yürür olur.